Het heeft even geduurd, maar dan heb je ook wat. Dat geldt zeker voor het nieuwe mediamuseum van Beeld & Geluid dat deze week is geopend. Directeur Eppo van Nispen tot Sevenaer is duidelijk blij met het resultaat van de verbouwing, die twee jaar heeft geduurd. “Dit is ook wereldwijd een uniek museum.”
Op het moment van het interview is Eppo van Nispen tot Sevenaer exact vijf jaar in dienst bij Beeld & Geluid. De lancering van een nieuw mediamuseum is natuurlijk een mooi moment om zijn jubileum luister bij te zetten. Het is een feestje, dat wel gepaard gaat met de nodige zenuwen. Eppo is in de week voorafgaand aan de opening, best wel gespannen. “Er zit een goed team op, maar het zou raar zijn als ik niet enige spanning voel.”
Een reis door je eigen smartphone
De lat is hoog gelegd voor het nieuwe museum, vertelt Eppo. “Dit is wereldwijd een uniek soort museum. Een museum roept vaak het gevoel van nostalgie op. Deze nieuwe opstelling heeft dat ook, maar op een heel andere manier dan mensen gewend zijn.”
Wat maakt het nieuwe museum nu zo bijzonder? “Ik omschrijf het zo: je loopt door je eigen smartphone heen. Zo moet je er naar kijken. We bieden een gepersonaliseerde reis aan. Wat jij doet op het world wide web heeft invloed op wat er gebeurt op dat web. Wat je doet, en wat je ervaart, dat maakt de beleving uniek.”
De personalisatie die centraal staat in de nieuwe ‘experience’ van Beeld & Geluid, is wat Eppo betreft de Heilige Graal. “De vraag is natuurlijk wel of dat wat je gepersonaliseerd aangeboden krijgt, wel het beste voor je is. We willen je ook uit je bubbel halen en je dingen aanbieden waar je niet naar op zoek was. Dat proberen we hier allemaal op een hele speelse manier inzichtelijk te maken.”
Gepersonaliseerde content
In het nieuwe museum wordt veel gezichtsherkenning gebruikt, onder meer om gepersonaliseerde content aan te bieden. Het gaat echter niet zo ver dat daarmee gegevens van het web worden opgehaald, legt Eppo uit. “In eerste instantie was dat wel de bedoeling. Het idee was om de gezichtsherkenning te gebruiken om het hele web over jou leeg te trekken. Het ultieme doel was om met al die input de reis door het nieuwe museum te maken. Aan het eind zouden we dan je media-DNA kunnen bepalen. Dat bleek niet alleen technisch complex, maar we stuiten vooral op ethische bezwaren. Het werd te confronterend. Daarom hebben we besloten dat niet te doen.”
De echte test van het museum is pas over een half jaar, denkt Eppo. Over de eerste maanden maakt hij zich niet zo’n zorgen. Zo is de eerste zaterdag, 11 februari, en de week daarna al uitverkocht. “Belangrijker is hoe de loop er over een half jaar in zit. Dan zijn de eerste reviews geweest en hebben we misschien al wat aanpassingen gedaan. Dan pas gaat het voor mij tellen.”
Het nieuwe museum is ontworpen door Pieter van der Heijden die ook in 2009 verantwoordelijk was voor de eerste experience. Is Eppo gezien de snelle ontwikkelingen in media niet bang dat er volgend jaar al weer een nieuwe opstelling nodig is? “Dat zou je bijna zeggen, maar daar zijn we volledig op voorbereid. Het gaat in het museum onder meer over hoe je een goed verhaal vertelt. Dat verandert niet. Voor ons is het museum ook een groot lab. Als we signaleren dat er dingen aangepast moeten worden, doen we dat. Het inspelen op nieuwe ontwikkelingen is ingebouwd in de nieuwe opstelling.”
Meer dan alleen een museum
Het laatste ‘normale’ jaar voor de verbouwing, 2019, had de experience 215.000 bezoekers. Wat voor doelstelling heeft Eppo met het nieuwe museum? “Ik heb er zelf vertrouwen in dat we naar de 400.000 bezoekers per jaar kunnen. We moeten er wel heel zeker van zijn dat alles goed werkt. In oktober hebben we een test gedaan met families, dat was een ramp. Wat wij vragen technisch gezien, dat is nog nooit vertoond. Er is geen voorbeeld van in de wereld.”
De directeur van Beeld & Geluid benadrukt in het interview meerder keren dat het instituut veel meer is dan alleen een museum. Het is bijvoorbeeld het op een na grootste audiovisuele archief in de wereld. Er gebeurt daarnaast veel onderzoek op het gebied van beeld- en audioherkenning. “Een archief als dit is echt niet saai. Als ik zou zeggen dat ik bij YouTube zou werken, wat in feite ook een videoarchief is, zou iedereen zeggen: ‘supercool’. Beeld & Geluid is in feite leuker dan YouTube.”
Eppo geeft wel toe dat zijn archief – in tegenstelling tot YouTube – vrijwel niet toegankelijk is voor de gewone burger. Maar daar komt verandering in. “Het huidige kabinet heeft er voor gezorgd dat we het project ‘De Schatkamer’ kunnen starten. De bedoeling is dat iedere Nederlander toegang krijgt tot het archief. We starten daar dit jaar mee en we hopen dat in 2025 de eerste versie beschikbaar is.” Het is volgens Eppo wel jammer dat zijn instituut niet beschikt over het materiaal van de commerciële omroepen. Ook daar wil hij iets aan doen.
Een toevoeging aan het Media Park
Het nieuwe museum is ook goed voor het Media Park, zegt Eppo. “We zijn echt het clubhuis van iedereen op het park. We mogen trots zijn wat we hier allemaal op mediagebied presteren. Dat doen we met z’n allen. Dan is het belangrijk dat er ook een museum is, waar iedereen naar toe kan. Als we de aantallen bezoekers halen waar we op mikken, heeft dat natuurlijk een positief effect op het Media Park. Beeld & Geluid geeft het park letterlijk kleur.” Legt het nieuwe museum misschien een beetje de lat voor waar het hele Media Park zou willen zijn? Eppo: “Dat zou ik heel mooi vinden, ja.”
Beeld & Geluid is in de vijf jaar onder Eppo van Nispen tot Sevenaer in omvang verdubbeld. Het aantal medewerkers ging van 200 naar 400 mensen, de omzet van 28 miljoen naar 48 miljoen euro. Een mooi resultaat en samen met de realisatie van het nieuwe museum misschien een moment voor Eppo om iets ander te gaan doen. “Nu weggaan kan. Ik wil dat niet per se, maar ik wil ook niet eindeloos blijven zitten.”
Er lopen nu wel een aantal zaken, die Eppo nog graag wil afmaken. Een daarvan is de werkgroep Cultuur en Media van de Nederlandse AI Coalitie waarvan hij voorzitter is. “Het is ontzettend leuk om in dat vakgebied met elkaar bezig te zijn. Daar zitten zoveel vraagstukken aan, op economisch gebied, creatief en maatschappelijk. Dat is van groot belang.” Dan zijn er ook nog de lopende projecten rond immersive content en de datakluis. “Als die allemaal landen op het Media Park, komen we hier ruimte tekort”, zegt Eppo.
De directeur van Beeld & Geluid is ook nauw betrokken bij de initiatiefgroep campusontwikkeling die bezig is met het opzetten van een campusorganisatie op het Media Park. Ook daar is nog veel te doen, zegt Eppo. “We zouden hier bijvoorbeeld een kleine universiteit moeten hebben. Maar ik vind dat er al veel gebeurt. Kijk bijvoorbeeld maar naar de duizend studenten van het MBO College die hier al zitten. Er is reuring, en dat is goed. Maar er kan nog meer.”
